-
Trochę historii...
Początki Hajnówki sięgają przełomu XVII-XVIII wieku. Powstała wtedy na tych terenach osada strażnika puszczańskiego imieniem Hejna lub Haynym, obdarowanego przez króla Augusta II Sasa uroczyskiem Skrobosławką. Nazwa tego uroczyska wkrótce zmieniła się na Hajnowski Bór, a następnie na Hajnowszczyznę. Większe znaczenie Hajnowszczyzna zyskała za czasów Antoniego Tyzenhauza, kiedy to około 1775 roku Puszcza Białowieska podzielona została na 13 straży, z siedzibą jednej z nich (straży hajnowskiej) ulokowanej na terenach obecnego miasta. Przez Hajnowszczyznę przechodził trakt królewski do Białowieży, a w czasach rozbiorów wybudowano carską linię kolejową. Dynamiczny rozwój Hajnówki spowodowany rozwojem przemysłu drzewnego, datuje się na początki XX wieku. W 1951 roku nadano Hajnówce prawa miejskie.
Ciekawe miejsca
Hajnówka to wspaniałe miejsce wypoczynku weekendowo-wakacyjnego oraz punkt wypadowy do leśnych wędrówek po dzikich ostępach puszczy. Podróż po tym urokliwym miejscu warto rozpocząć od pobytu w Soborze Św. Trójcy będącym swoistą perłą hajnowskiej architektury sakralnej. Wnętrze świątyni zdobi ceramiczny ikonostas, piękne polichromie greckiego artysty Dymitriosa Andonopulasa oraz ogromny żyrandol w kształcie krzyża. W soborze każdego roku w maju już od 30 lat odbywa się Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej” z udziałem chórów z wielu państw reprezentujących muzykę chrześcijańską różnych tradycji.
Natomiast w zabytkowym Kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego można przyjrzeć się wysokiej klasy unikatowym organom firmy Schlag und Sohne z przełomu XIX i XX w. Ich brzmieniem można delektować się podczas Koncertów Muzyki Kameralnej i Organowej.
Godnym odwiedzenia obiektem jest także zbudowany w stylu neobarokowym Kościół pw. Św. Cyryla i Metodego, którego wnętrze zdobią unikatowe żyrandole, kinkiety i świeczniki wykonane z poroża. Od frontu po obu stronach głównego wejścia stoją dwie wysokie na 38 metrów wieże z tarasami widokowymi.
W Hajnówce działa również Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej. Przyjmuje się, iż w muzeum znajduje się największy księgozbiór dzieł białoruskich autorów, pozostający poza granicami współczesnej Białorusi. Muzeum organizuje wystawy okresowe lokalnych artystów jak również artystów z Białorusi. Poza tym posiada spore zbiory zabytków kultury materialnej Podlasia prezentowane na trzech stałych ekspozycjach. Wśród eksponatów pochodzących głównie z XIX-XX wieku znaleźć można sprzęty domowego użytku, sprzęty gospodarskie oraz archiwalne fotografie.
Warto zwiedzić także Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa powstałe w 2003 r. z inicjatywy Stanisława Mierzwińskiego na bazie rodzinnej kuźni. Wśród eksponatów muzeum znajdują się: narzędzia, wyroby i urządzenia kowalskie, wyroby kowalstwa artystycznego, modele pieców typu dymarka, urządzenia niezbędne do wyrobu żelaza z rud darniowych, żużle po piecowiskach z okresu prehistorycznego, maszyny i urządzenia rolnicze. Zbiory ogółem liczą 586 sztuk i są darowizną dziadków i pradziadków, natomiast niektóre eksponaty zostały wypożyczone z innych muzeów. Na zapleczu starej kuźni prezentuje się miniaturowa osada starożytnego hutnictwa, gdzie można poznać proces wytopu żelaza. W muzeum organizowane są warsztaty, w czasie których uczestnicy poznają podstawy kowalskiego fachu i mogą sami spróbować wykuć podkowę.
Wśród atrakcji miasta znalazł się również Park Miniatur Zabytków Podlasia zlokalizowany przy ul. Bielskiej, powstały z myślą ukazania piękna zabytkowej architektury województwa podlaskiego. Wszystkie miniatury znajdujące się w zasobach Parku wykonane zostały w skali 1:25, a informacje umieszczone przy każdej z nich stwarzają możliwość poznania historii danej budowli oraz ciekawostek z nią związanych.
Piękno przyrody tych stron można podziwiać z pokładu Turystycznej Kolejki Wąskotorowej zbudowanej przez Niemców w czasie I wojny światowej, służącej w tamtych czasach do przewozu drewna, a obecnie wykorzystywanej w celach turystycznych. Trasa kolejki biegnie z miasta Hajnówka do miejscowości Topiło (11 km) i Postołowo (6km). Na trasie przejazdu znajduje się rezerwat Głęboki Kąt i rezerwat Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej oraz ciekawa naturalna Dolina rzeki Leśnej. Wzdłuż torowiska zlokalizowanych jest osiem ścieżek edukacyjnych.
Idealnym miejscem na relaks oraz aktywne spędzenie czasu w Hajnówce jest Park Wodny. W ofercie pływalni znajdują się m.in. masaże ławeczkowe, przeciwprądy, gejzer podwodny, sztuczna rzeka, kula wytwarzająca falę, jaccuzzi, masaże ścienne, 2 zjeżdżalnie, tężnia solankowa, sauna sucha, łaźnia parowa, sala fitness, salon SPA z solarium, punkt informacji turystycznej ze sklepikiem, w którym można kupić regionalne pamiątki oraz kawiarenka z bezprzewodowym dostępem do internetu.
W skwerku im. Dymitra Wasilewskiego znajdziemy odlany z brązu, naturalnej wielkości Pomnik Żubra – króla Puszczy Białowieskiej. Autorem pomnika jest artysta rzeźbiarza Jan Siuta – autor sarkofagu prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i pierwszej damy na Wawelu z 2010r.
Kultura
Funkcję animatora i organizatora twórczości lokalnej pełni w mieście Hajnowski Dom Kultury, jak również Miejska Biblioteka Publiczna im. dr Tadeusza Rakowieckiego.
Wśród działań realizowanych przez Miejską Bibliotekę Publiczną znajdują się: lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, spotkania z twórcami związanymi z naszym regionem, wystawy, promocje książek, wykłady naukowe i popularnonaukowe oraz konkursy. Biblioteka uczestniczy również w akcji „Cała Polska czyta dzieciom”. Przy bibliotece funkcjonuje także Mała Galeria, w której prezentowane są dzieła hajnowskich twórców.
Natomiast bogata oferta Hajnowskiego Domu Kultury obejmuje m. in. zajęcia koła plastycznego „Deformacja”, zajęcia Koła Tkactwa Artystycznego „Gobelinek” dla dzieci i młodzieży, „Pracowni Gobelinu” dla dorosłych oraz zajęcia muzyczne dla dzieci. Liczne sukcesy w kraju odnoszą grupy taneczne Hajnowskiego Domu Kultury: Zespół Tańca Ludowego „Przepiórka”, Zespół Tańca Nowoczesnego „Iluzja”, Grupa Taneczna „X” oraz Klub Tańca Towarzyskiego „Hadek”. Dużą popularnością cieszą się również zespoły muzyczne: Studio Piosenki Estradowej oraz Zespół Pieśni „Echo Puszczy”. Od 2009 r. funkcjonuje tam również grupa mażoretek.
W Hajnówce przez Hajnowski Dom Kultury rocznie organizowanych jest ponad 100 imprez kulturalnych.
Tradycyjnie co roku w Amfiteatrze Miejskim organizowany jest Jarmark Żubra, wydarzenie będące prezentacją folkloru i kulturowego dziedzictwa naszego regionu – regionu pogranicza. Podczas jarmarku można podziwiać wyroby sztuki ludowej i rzemiosła. Wystawcom i zwiedzającym towarzyszą występy zespołów ludowych, w tym także z Białorusi i Ukrainy, prezentując lokalne pieśni i przyśpiewki. Niewątpliwą atrakcją jarmarku są stoiska kulinarne, na których można spróbować m.in. kiszki ziemniaczanej, miodów a także kotletów baranich i blin narwiańskich. Stałym już elementem jarmarku są pokazy kowalstwa Stanisława Mierzwińskiego – założyciela Muzeum Kowalstwa i Ślusarstwa w Hajnówce powstałego na bazie rodzinnej kuźni.
Niezwykle ciekawą propozycją na spędzenie czasu w Hajnówce jest Ogólnopolski Festiwal Muzyki Rockowej „Rockowisko Hajnówka”. Event jest inicjatywą hajnowskich animatorów kultury, będącą nawiązaniem do rockowego klimatu miasta sprzed paru lat. Tradycyjnie „Rockowisko” składa się z trzech części: konkursu zespołów rockowych, koncertu zeszłorocznych laureatów i koncertu gwiazd. Fani mocniejszego brzmienia dotychczas mieli okazję posłuchać występów takich gwiazd jak: „Hellraizer”, „Leniwiec”, „Błękitny Nosorożec” oraz legendy polskiego punk rocka „Seksbomby”.
Fanów dobrej polskiej muzyki z pewnością zainteresuje odbywający się Finał Ogólnopolskiego Konkursu Piosenki Regionalnych Rozgłośni Polskiego Radia Białystok „Przebojem na antenę”. Na scenie hajnowskiego amfiteatru konkuruje ze sobą kilkunastu finalistów regionalnych rozgłośni Polskiego Radia. Oceny dokonuje komisja, złożona z dziennikarzy muzycznych z całego kraju. Oprócz uczestników zmagań, na scenie pojawią się też inni artyści, a całą imprezę kończy koncert gwiazdy. Udział w konkursie „Przebojem na antenę” pomógł rozpocząć karierę muzyczną wielu debiutantom, wśród których znaleźli się: Ewa Prus, Manchester, Pectus, Feel, HELOU!
Teatralną magią oczarowuje Międzynarodowy Festiwal Teatralny WERTEP, który odbywa letnią wędrówkę po miasteczkach wschodniego Podlasia. W dwa weekendy artyści z Polski, Czech, Białorusi, Węgier, Hiszpanii i Francji odwiedzają sześć miejscowości – finał tradycyjnie w Hajnówce. W każdym z miejsc jest prezentowane około siedmiu przedstawień, podzielonych na blok dla dzieci i dla dorosłych. Wstęp na wszystkie jest bezpłatny. Program został tak skonstruowany, by pokazać jak największa różnorodność konwencji teatralnych, technik aktorskich, bogactwo nastrojów.
Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej każdego roku ściąga najlepsze chóry z całego świata. Rozpoczyna się koncertem inauguracyjnym w wykonaniu laureata czy też laureatów ubiegłorocznej edycji, a kończy dwoma koncertami galowymi: w Hajnówce i w Białymstoku. Pomiędzy tymi dwoma dużymi koncertami w Soborze Św. Trójcy odbywają się przesłuchania konkursowe oraz imprezy towarzyszące m. in. wystawy fotografii. W przesłuchaniach biorą udział: chóry amatorskie, zawodowe, świeckie, parafialne bez względu na wyznanie i narodowość. Niezwykłych wrażeń dostarcza koncert plenerowy organizowany w starej żwirowni Ośrodka Jagiellońskie w samym sercu Puszczy Białowieskiej. Przedsięwzięcie otrzymało miano Najlepszego Produktu Turystycznego Województwa Podlaskiego w 2010r.
W mieście oprócz wydarzeń kulturalnych nie brakuje również imprez sportowych
Jedną z nich jest zyskujący z roku na rok coraz większą popularność Półmaraton Hajnowski - impreza biegowa, organizowana pod hasłem „Po zdrowie do Puszczy” dla amatorów aktywnego trybu życia. Trasa biegu prowadzi przez niezwykłe zakątki Puszczy Białowieskiej. Uczestnicy mają do pokonania dystans 21,097 km. Po sportowych emocjach organizowane jest spotkanie integracyjne dla uczestników biegu i ich rodzin. W tym roku odbędzie się już XIV odsłona biegu. Dotychczas goszczono biegaczy z całej Polski jak również z Francji, Litwy, Włoch i Japonii. Półmaraton Hajnowski był wielokrotnie nagradzany uzyskał miano m. in. Złotego Biegu 2011 w kategorii Półmaratony Kameralne.
Kolejnym po Półmaratonie Hajnowskim wydarzeniu sportowym w Hajnówce jest Hajnowska Dwunastka. Jej debiut miał miejsce w 2010 r., kiedy dystans 12 kilometrów przez malownicze zakątki Puszczy Białowieskiej pokonało 44 zawodników. Bieg po ścieżkach Puszczy Białowieskiej, bez limitu uczestników i ze spotkaniem w samym środku prastarego lasu, to oferta kierowana nie tylko do mieszkańców Hajnówki, ale także dla biegaczy z całej Polski. Na wszystkich zawodników którzy ukończą bieg, czeka imienny, drewniany medal zaś zwycięzcy otrzymują puchary i regionalne pamiątki z rzeźbą żubra.
W trosce o rozwój gospodarczy miasta
Niegdyś Hajnówka była ośrodkiem przemysłu drzewnego, lecz dzisiaj w świetle ograniczeń w dostępie do surowców z Puszczy Białowieskiej, rozwój tej branży ma ograniczone możliwości. Olbrzymi potencjał przyrodniczy i kulturowy Podlasia stanowi naturalną podstawę dla rozwoju branży turystycznej. Ogromnym atutem miasta jest jego położenie w pobliżu granicy z Białorusią, które otwiera perspektywę rozwoju współpracy gospodarczej. Obecnie na terenie miasta działalność gospodarczą prowadzi ok. 1300 podmiotów gospodarczych. Dominującą pozycję wśród branż zajmuje handel (są to w większości małe przedsiębiorstwa zatrudniające do 10 osób), a następnie przetwórstwo przemysłowe. W mieście funkcjonują przedsiębiorstwa oferujące znane i cenione już na całym świecie m. in. parkiety, meble, schody produkowane z drewna. Zagraniczne rynki podbijają produkowane u nas suszarnie, kotły i parzelnie do drewna. Hajnówka to również miejsce, w którym odnajdziemy zdrowe i ekologiczne produkty runa leśnego. Brak szkodliwego dla środowiska przemysłu oraz swoisty mikroklimat powodują iż, w Hajnówce odnajdziemy produkty nabiałowe o wyjątkowo naturalnym smaku i zapachu. To właśnie tutaj zasmakujemy chleba wytwarzanego tradycyjnymi metodami z naturalnych składników.
Rozwiń artykuł Hajnówka - informacje o mieście
